Određivanje trijasa (V)

- vrijednosti trijasa ovise o intenzitetu metaboličkih procesa u organizmu, što je metabolizam brži vrijednosti trijasa su više i obrnuto
- u toku bolesti metabolizam se mijenja pa su vrijednosti trijasa niže ili više od normalnih

1) TEMPERATURA – najstalnija vrijednost, nikada se ne preskače
- kod zdravih životinja ovisi o vanjskim i unutarnjim faktorima
- temperatura se uvijek povisi za vrijeme stresa, tokom hranjenja, u toku fizičkog napora
- mlade ženske životinje u ovulaciji i graviditetu imaju povišenu temperaturu
- mjeri se u rektumu
- jako povišena temperatura = hipertermija, vrućica ili febra; uzrokovana je različitim pirogenim tvarima koji podražuju termoregulacijski centar, to su najčešće strane bjelančevine koje potječu od mikroorganizama, raspadni produkti upaljenih tkiva

2) BILO – vrijednosti bila u zdravih životinja mijenjaju se unutar fizioloških granica, a ovise o vrsti, dobu, spolu, i veličini životinja
- mjeri se u jugularnom žlijebu

3) DISANJE ili RESPIRACIJA – podrazumijeva broj udisaja i izdisaja u minuti, određuje se prema pokretima grudnog koša i trbušne stijenke
- kod životinja koje leže prema pomicanju grkljana, nosnih krila ili stavljanjem dlana ispred nosnih otvora
- kod velikih životinja u koso iza njih i promatramo pokrete trbušne i grudne stijenke
- kod malih životinja gledamo odozgo da vidimo obje strane, ukoliko leže prislonimo ruku na grudnu stijenku
- EUPNEJA – je stanje normalnog disanja, pravilne frekvencije, dubine i ritma
- TAHIPNEJA – ubrzano disanje, to je znak bolesti pluća, srca i krvotvornih organa
- javlja se i kod svih teških bolesti popraćenih groznicom, kod trudova i kolika i kod velike boli
- RESPIRACIJSKA ACIDOZA – je pad stupnja kiselosti krvi uzrokovan respiracijskom površinom pluća, pritiskom na pluća, kod pneumotoraksa
- BRADIPNAJA – usporeno disanje, prati alkalozu i duboke poremećaje svijesti, to su bolesti mozga, trovanje otrovima izvana ili autotoksinima uzrokovanim zatajenjem bubrega i jetre
- DISPNEJA – otežano disanje, javlja se kada se ubrzanim i dubokim disanjem ne može postići zadovoljavajuća izmjena plinova
• inspiratorna dispneja – prati bolesti suženja dišnih prohoda
• ekspiratorna dispneja – prati suženja bronhijalnog stabla, kod alergija
* tipovi disanja:
• kostalni tip – nastaje manjkavim radom ošita
• abdomenalni tip – ima otežani izdisaj

4) RUMINACIJE ili KONTRAKCIJE BURAGA – mjere se u lijevoj paralumbalnoj jami, a osluškuje se šum nalik na grmljavinu i struganje, ponekad ih je moguće i vidjeti
- šum nastaje kada kontrahirana buragova stijenka zastruže po sadržaju
- broj kontrakcija nailazi u serijama, pa ih moramo brojiti kroz 5 min
- kod većine preživača su 7-14 kontrakcija kroz 5 min
- broj varira unutar fizioloških granica, a ovisi o vrsti hrane, kada je životinja jela, fizičkom naporu, strahu, uznemiravanju